- سرج ارستر یا برقگیر (serge arrester) قطعه الکتریکی است
- که به منظور حفاظت تجهیزات الکتریکی در مقابل صدمات ناشی از اضافه جریان و ولتاژ زیاد در تابلوهای برق نصب میگردد.
- نحوه عملکرد سرج ارستر به گونه ایست که چنانچه ولتاژ آستانه بالاتر از ۲۲۰ ولت باشد،
- سرج ارستر وارد عمل شده و ولتاژ اضافی را منتقل نموده و از وارد شدن صدمات، جلوگیری مینماید.
لزوم استفاده از برقگیر
- تجهیزات الکتریکی متصل در سیستم برق در معرض فشارهای زیادی است و یکی از مهمترین دغدغه ها محافظت از آنها در برابر ولتاژ گذرا می باشد.
- گذرهای بیش از ولتاژ در اثر تخلیه رعد و برق و عملیات تعویض ایجاد می شوند.
- برقگیر وسیله ای محافظ است که از تجهیزات سیستم محافظت می کند.
- ولتاژ در تجهیزات حفاظت شده توسط گیرنده محدود می شود، در حقیقت این وسیله با انتقال این انرژی به زمین از تجهیزات محافظت می کند.
- در این حالت ولتاژ موجود در تجهیزات مورد نیاز برای محافظت تقریباً همان ولتاژ در سراسر گیرنده است.
اضافه جریان و ولتاژ زیاد در چه مواردی ممکن است اتفاق بیافتد؟
- برخورد مستقیم صاعقه به یک سازه
- برخورد صاعقه به زمین تا شعاع ۲ کیلومتری یک سازه
- هنگام اصابت صاعقه به کابلهای برق ورودی به ساختمان
- ضربات سوئیچینگ و اتصال کوتاه های شبکه از جانب کابل ورودی در ساختمان
- آتش سوزی
- تخریب بنا
- از بین رفتن منابع تغذیه دستگاههای الکتریکی داخل ساختمان
- سوختن تجهیزات مخابراتی و شبکه های کامپیوتری
- سوختن موتورهای الکتریکی و لوازم الکترونیکی
مدار برقگیر (سرج ارستر):
- سرج ارستر، بسته به نوع کاربرد آن به صورتهای مختلفی مانند: موازی بعد از کلید اصلی، قبل از کلید محافظ جان (RCD) و یا از طریق پایه بر روی ریل تابلو برق قرار می گیرند.
- در غیر این صورت، جریان سرج به عنوان جریان پس ماند عمل نموده و باعث قطعی مدار میشود.
- اکثر سرج ارسترهای تولید شده توسط شرکتهای معتبر، بصورت ماژولار هستند و از دو قطعه پایه و ماژول حفاظتی تشکیل می شوند.
- ماژول حفاظتی به شکل “خشابی” از پایه خارج شده یا به دستگاه وارد می شود.
نحوه نصب سرج ارستر:
- خطوط برق از طریق سرج ارستر به کابل ارت متصل میشود
- مطابق استاندارد IEC طول خط انشعاب سیم از ورودی برق تابلو تا ارستر
- و از ارستر به قطعه هم پتانسیل، هریک باید کمتر از ۰٫۵ متر باشد
دسته بندی برقگیر (سرج ارستر):
- سرج ارستر کلاس B یا تایپ І
- سرج ارسترکلاس c یا تایپ ІІ
- سرج ارسترکلاس B+C یا تایپ ІІ + І
- سرج ارسترکلاس D
- سرج ارستردیتا و مخابراتی
- سرج ارستر فتوولتاییک
- اسپارک گپ
برقگیر (سرج ارستر) کلاس B
- سرج ارستر کلاس B، به عنوان محافظ ثانویه در برابر برخورد مستقیم، یا نزدیک صاعقه در محل ورود تأسیسات به داخل سازه و یا تابلوهای اصلی سازه می گیرد.
- در این نوع کلاس باید تحمل جریان تا KA 150 (کیلو آمپر) در نظر گرفته می شود.
برقگیر (سرج ارستر) کلاس C
- سرج ارستر کلاس C شرکت OBO به منظور حفاظت ثانویه در مقابل اضافه ولتاژهای ناشی از سوئیچینگ و برخورد غیر مستقیم و دور صاعقه به کار برده میشود.
- سطح ولتاژ حفاظتی آن ها براساس استاندارد DIN VDE، ۲٫۵ کیلو ولت بوده و در تابلوهای اصلی و فرعی نصب می شوند.
برقگیر (سرج ارستر)کلاس B+C
سرج ارستر کلاس B+C شرکت OBO جهت حفاظت در برابر اضافه ولتاژهای ناشی از سوئیچینگ داخلی دستگاه های الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد.
برقگیر (سرج ارستر) کلاس D
سرج ارستر کلاس D شرکت OBO جهت تکمیل عملیات حفاظت در آخرین مرحله در سوکتها به منظور حفاظت از مدار الکتریکی قطعه به کار میروند و طبق استاندارد DIN VDE، دارای سطح حفاظتی ولتاژ ۱٫۵ کیلو ولت می باشد.
برقگیر (سرج ارستر) مخابراتی یا دیتا
- امروزه سیستمهای مخابراتی در تمامی شرکتها، به عنوان یکی از الزامات ساختمان به شمار میآیند.
- بدین منظور می تواند برای حفاظت از تجهیزات مخابراتی مهم در برابر ولتاژ اضافه خطوط انتقال داده،
- از تجهیزات سرج ارستر دیتا استفاده نمود. برای جلوگیری از این نقایص باید روش محافظتی مناسب انتخاب شود.
- ارسترهای دیتا و مخابراتی شرکت OBO تمامی پارامتر های مورد نیاز در شبکه های انتفال داده را بهمراه دارد و پشتیبانی می نماید
برقگیر (سرج ارستر) فتوولتاییک
- پنل های خورشیدی همواره در معرض بارهای مکانیکی مختلف بوده
- و انرژی فوق العاده حاصل از رعد و برق می تواند آنها را در یک چشم بر هم زدن از کار بیندازد
- ارسترهای فوتولتائیک شرکت OBO برای حفاظت از پنل های خورشیدی، اینورتر خورشیدی و سلول های خورشیدی در مقابل رعد و برق و صاعقه مورد استفاده قرار می گیرد
اسپارک گپ
- اسپارک گپ های ایزوله کننده OBO به منظور ایزوله کردن تجهیزات الکتریکی که تحت شرایط نرمال متصل نمی باشند، مورد استفاده قرار می گیرد
- چنانچه برخورد صاعقه سبب افزایش پتانسیل الکتریکی در یکی از تجهیزات سیستم الکتریکی گردد
- اسپارک گپ OBO یکنواخت بودن میدان الکتریکی و جلوگیری از ایجاد جرقه نامطلوب را بین دو تجهیز الکتریکی تضمین می نماید