اسپرینکلر آتش (Fire sprinkler)
اسپرینکلر اتش یکی از اجزای سیستم های اطفای حریق اتوماتیک محسوب می گردد. اسپرینکلر زمانی که اثری از آتش‌سوزی را تشخیص بدهد، مثل وقتی که دما از میزان مشخصی بالاتر برود، آب را تخلیه میکند.
در رابطه با عملکرد اسپرینکلر میتوان گفت که پاشنده‌ها دارای حباب شیشه‌ای (شامل مایع حساس به حرارت هستند ) که در مواجه با آتش به صورت مستقل شکسته میشود و باعث پاشیده شدن آب روی آتش و کنترل آن می‌شوند.
اسپرینکلر آتش‌نشانی به طور گسترده استفاده میشود و سالیانه در سراسر جهان بیشتر از ۴۰ میلیون اسپرینکلر نصب میشود.
در ساختمان‌هایی که توسط اسپرینکلر آتش حفاظت شده و طراحی و نگهداری آن استاندارد باشد، بیشتر از ۹۹ درصد از آتش‌سوزی‌ها را میتوان کنترل کرد.آمار ها نشان می دهد که اسپرینکلر نقش بسیار مؤثری در مهار حریق ها و اتش سوزی ها داشته است. نکته جالبتر این است که در انگلستان تا به حال هیچ کدام از ساختمان‌های مجهز به سیستم اطفای حریق اسپرینکلر دچار خسارت‌های سنگین و مرگ ناشی از حریق نشده‌اند.
استفاده از اسپرینکلرها در شبکه‌های اطفای حریق اتوماتیک آبی به همراه تجهیزاتی مثل لوله کشی، شیرآلات و اتصالات برای حفاظت از جان افراد، اموالشان و جلوگیری از آسیب به سازه و فروریختن ساختمان‌ها به کار می‌روند.
وظیفه سیستم اسپرینکلر کنترل و جلوگیری از گسترش حریق تا رسیدن نیروهای عملیات آتش نشانی است.
همانطور که میدانید Fire sprinkler یا همان اسپرینکلر جزو سامانه ی پاششی اطفای حریق است که فقط زمانی عمل میکند که دما از میزان مشخص شده بالاتر برود و یا اثری از آتش سوزی را تشخیص بدهد سیستمش فعالیت خود را شروع کرده و آب را تخلیه میکند. اسپرینکلر جز یکی از بهترین تجهیزات آتش نشانی است که در سراسر جهان از آن استفاده میشود و سالانه بیش از ۴۰ میلیون Fire sprinkler نصب میشود. تاریخچه ی آن به حدود ۱۵۰ سال پیش باز میگردد. اولین بار این سیستم اطفای حریق در انگلستان توسط پارملی ابداع شد و بعد از آن، به عنوان یک عامل موثر در کاهش خسارت‌های ناشی از آتش سوزی نقش دارد.
ایمنی اسپرینکلر چقدر است؟
ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که این سیستم چقدر میتواند ایمن باشد و از آتش سوزی‌ها جلوگیری کند؟ همانطور که در مقدمه برای شما توضیح داده شد این سیستم فقط زمانی فعال میشود که اثری از آتش سوزی را حس کند و دما از حد مطلوب خود بالاتر برود. ایمنی سیستم اسپرینکلر به قدری بالاست که اگر در ساختمان‌ها به طور استاندارد ساخته شود و نگهداری آن به خوبی انجام شود میتواند بیش از ۹۹ درصد از آتش سوزی‌های رخ داده شده را کنترل کند.
این آمارها نشان می دهد که چگونه این خاموش کننده توانسته اند از آتش سوزی‌ها جلوگیری کنند.
طبق آمار‌های بدست آمده ۳۷ درصد از آتش سوزی‌ها با فعال شدن تنها یک عدد از آن مهار شده، ۵۶ درصد از آنها تنها با فعال شدن کمتر از ۳ عدد و ۸۳ درصد از آتش سوزی‌ها نیز با فعال شدن بیش از ۳ اسپرینکلر مهار شده است؛ که آمار بسیار قابل توجهی را نشان میدهد.
کاربرد اسپرینکلر چیست
این سیستم مهار کننده آتش به طوری عمل میکند که در انگلستان، تا کنون هیچ گزارشی حاکی از وارد شدن آسیب‌های جدی به ساختمان هایی که از آن استفاده میکنند ثبت نشده و سیستم اطفا حریق اسپرینکلر به گونه‌ای طراحی شده تا فقط آب فشان‌های مناطقی که دچار آتش سوزی شده است را فعال کرده و در مصرف آب صرفه جویی کند.
نحوه عملکرد اسپرینکلر آتش نشانی
اسپرینکلرها به روش های مختلفی عمل میکنند که در ادامه آنها را توضیح می دهیم. اما اساس کار اسپرینکلر به صورتی مشخص است، با افزایش حرارت در فضای اتاق سیستم شیشه جیوه شکسته شده، مسیر آب به سمت آب فشان روانه شده و با پاشیدن آب آتش سوزی مهار میشود. دمای فعال سازی اسپرینکلر ها برای کاربرد‌ها و ارتقاع‌های مختلف متفاوت است. به این توجه کنید که سیستم‌های آب فشان همچون کپسول آتش نشانی آب و گاز در مواقع آتش سوزی‌های الکتریسیته، به علت رسانا بودن آب ناتوان هستند.
۶ نوع شیشه جیوه‌ای برای دما‌های مختلف درنظر گرفته شده که دمای کارکرد آنها به ترتیب در زیر (بر اساس درجه سانتیگراد) لیست شده است:
– نارنجی = ۵۷
– قرمز= ۶۸
– زرد= ۷۰
– سبز =۹۳
– آبی= ۱۴۱
– بنفش= ۱۸۲
علاوه بر شیشه جیوه درون شیر، اندازه قطر لوله‌ها نیز در دو نوع Quick و Standard موجود است که نوع Quick عملکرد سریع تری دارد.
انواع سیستم برای خاموش کردن آتش شامل نام‌های زیر میشود:
–تر Wet Pipe
– خشک Dry Pipe
– سیلابی Deluge
– پیش عملگر Pre-Action
حالا ب توضیح مارک رپید دراپ میپردازیم:
اسپرینکلر رپید دراپ از برند های برتر تولید کننده است که در کشور ما و سایر کشور ها طرفداران زیادی دارد. رپیددراپ از تولید کنندگان انگلیسی است که واقع در پیتر بورو این کشور است و در زمینه تجهیزات اطفا حریق فعالیت میکند. محصولات تولیدی توسط این کمپانی در کشور های زیادی مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع اسپرینکلر رپیدراپ
اسپرینکلرهای رپیدراپ از لحاظ عملکرد دمایی در چهار گروه رایج کلاس بندی شده است.
( 57 ، 68 ، 79 ، 93 )
اسپرینکلرها رپیدراپ در دسته های زیر تولید شده اند:
- اسپرینکلر بالا زن
- اسپرینکلر پایین زن
- اسپرینکلر بغل زن ( اسپرینکلر دیواری )
- اسپرینکلر توکار( اسپرینکلر مخفی )
که هر کدام از آنها توضیحات مفصلی دارد که در بخش های دیگر به طور کامل به توضیح آن پرداخته شده است