- بسیاری تصور می کنند که کلر به دلیل داشتن خاصیت ضد عفونی، ضرری برای سلامت انسان ندارد.
- اما اگر شنا کردن در استخر یکی از تفریحات همیشگی شما در فصل تابستان است،
- باید بدانید که این ماده گندزدا همان قدر که یک ناجی برای سلامت انسان ها است،
- می تواند به یک ماده خطرناک هم تبدیل شود.
- از این رو تصمیم گرفته ایم در این مقاله به صورت کامل و از جهات مختلف، مضرات مصرف خواسته
- یا ناخواسته این ماده ضدعفونی کننده بر سلامت دندان را بررسی کنیم تا با آگاهی بیشتر در حفظ سلامتی خود کوشا باشید.
اصلی ترین مضرات کلر بر سلامت دندان ها
- میزان کلری که در آب لوله کشی وجود دارد، با توجه به استانداردهای غذایی تعریف شده است.
- اما بسیاری از زمان ها، مثلا بعد از شنا کردن در آب استخر یا مصرف آب های معدنی ناسالم، مقدار زیادی کلر به صورت ناخواسته
- به بدن ما وارد می شود و تاثیرات منفی روی دندان ها دارد که در ادامه به بعضی از آن ها اشاره می کنیم.
از بین رفتن مینای دندان، یکی از مهم ترین خطرات کلر
- از بین رفتن مینای دندان از مهم ترین آسیب هایی است که کلر بر دندان ها وارد می کند.
- در حقیقت این ماده از طریق یک فرایند شیمیایی،
- می تواند باعث سست شدن مینای دندان شود. از بین رفتن مینای دندان ها،
- استحکام آن ها را پایین می آورد و زمینه ای برای پوسیدگی زودرس دندان یا زمینه ساز شکنندگی آن است.
Chlorine آب عامل بالا بردن حساسیت های دندان
- دنتین یکی از لایه هایی است که روی سطح دندان را می پوشاند
- و مانند مینا، بخشی از حفاظت سطوح دندان ها را به عهده دارد. کلر آب می تواند لایه های پوشاننده سطح دندان را تحت تاثیر قرار دهد.
- نازک شدن این لایه ها باعث می شود که مواد غذایی با هزاران کانال عصبی در تماس مستقیم قرار بگیرد.
- به همین دلیل غذاهای گرم و سرد یا مواد غذایی با مزه های بسیار شیرین یا بسیار ترش، مستقیما صدها کانال عصبی را تحت تاثیر قرار می دهد.
- این درد و ناراحتی ایجاد شده را بیماری حساسیت دندان می دانند و کلر می تواند یکی از اصلی ترین عوامل در ایجاد این بیماری باشد.
تغییر رنگ دندان، از رایج ترین مضرات کلر آب
- Chlorine می تواند لایه هایی از رنگ سفید دندان را از بین ببرد. لکه های زرد زیر مینای دندان،
- پس از مدتی به یک لکه قهوه ای رنگ تبدیل می شود.
- این فرایند یک شبه اتفاق نمی افتد و تغییر رنگ دندان ها به تدریج خود را نمایان می کند.
خشک شدن دهان، نتیجه اثر شیمیایی Cl2
- بطری های آب آشامیدنی یک و نیم لیتری حجم متناسب تری نسبت به بطری های دیگر دارند،
- به همین دلیل یک همراه خوب برای سفرهای خانوادگی هستند.
- اما در طول سفر با توجه به گرما و قرار گرفتن این بطری ها در معرض آفتاب (پشت شیشه ماشین)،
- میزان آلاینده های آب بیشتر شده و کلر آن حالت فعال تری پیدا می کند.
- کلر فعال شده می تواند بر آنزیم های مفید موجود در دهان اثر بگذارد.
- به همین علت است که در این شرایط احساس تشنگی و خشکی دهان شدت می گیرد.
- بنابراین خشکی دهان را به عنوان یکی از مضرات مستقیم این ماده اسیدی می شناسند.
- حتما پس از خواندن این مضرات، با خود فکر می کنید که هیچگاه آب کلردار را ننوشیده اید
- و در فضاهایی مانند استخر همه تلاشتان را کرده اید که آب به دهانتان وارد نشود.
- اما بهتر است بدانید که آب شرب هنوز هم با درصدی از کلر گندزدایی می شود.
- علاوه بر آن در شرایط مختلف (مانند نوشیدن آب های غیراستاندارد) بدون آنکه آگاهی داشته باشید، دندان هایتان را در معرض فرایندهای اسیدی قرار می دهید.
آیا کلر آب آشامیدنی خطرناک است؟
- سال ها پیش Cl2 به عنوان یک گندزدای قوی شناسایی و به آب آشامیدنی اضافه شد.
- به همین دلیل افراد حتی هنگام خرید آب معدنی، به درصد ماده ضدعفونی کننده موجود در آن توجه می کردند.
- اما محققان پس از مدتی به لیستی بلند بالا از ضررهای استفاده زیاد از کلر در آب دست پیدا کردند.
- این اتفاق باعث شد که درصد Chlorine اضافه شده به آب آشامیدنی به شدت کاهش پیدا کند.
- جالب است بدانید که انواع آنزیم ها و اسیدها باید به میزان کافی در آب وجود داشته باشند.
- زنگ خطر از آن جایی به صدا در می آید که حجم این مواد بالاتر از حد مجاز باشند.
- معمولا انواع آلاینده های شیمیایی موجود در آب به دلیل قرارگیری بطری در معرض نور خورشید افزایش پیدا می کنند
- و این مسئله کیفیت آب را تحت تاثیر قرار می دهد. به همین دلیل برخی از بطری ها به گونه ای طراحی شده اند
- که عوامل متفاوت مانند نور خورشید، آب داخل بطری را آلوده نکند. یکی از عوامل موثر بر قیمت گالن آب معدنی همین استانداردهاست.
- البته که گاهی اوقات هم استفاده از آب آلوده کاملا ناخواسته است. منظورمان زمان هایی است که قصد دارید در استخر شنا کنید!
- کلر، یکی از مهم ترین ضدعفونی کننده های مناسب برای آب استخر و آب های مورد استفاده در صنایع است.
- این روزها درصد کلر موجود در آب شرب آنقدر کم است که می توان آن را بی ضرر دانست.
- تنها در بعضی از روستاهای دور افتاده برای ضدعفونی کردن آب چاه، از درصد معینی از این ماده شیمیایی استفاده می شود.
نکاتی برای جلوگیری از ضررهای مواد اسیدی بر دندان ها
حتما تصور می کنید که محافظت از دندان ها، فرایندی سخت و هزینه بر است. اما بهتر است بدانید که
با رعایت بعضی از نکات هوشمندانه، می توانید از سلامت دندان های خود در برابر عوارض شیمیایی محافظت کنید. با بعضی از این نکات در ادامه آشنا خواهید شد.
- هنگام استفاده از استخرهای عمومی به کاشی های استخر و تجهیزات درون آب دقت کنید. زنگ زدگی و از بین رفتن بیش از حد میله ها و کناره های استخر، نشان می دهد که آب بسیار اسیدی است و می تواند برای سلامت شما نیز مضر باشد.
- اگر به صورت حرفه ای و با دوره های زمانی نزدیک شنا می کنید، بهتر است از محافظ دندان یا چسب های مخصوص دندان مصنوعی در هنگام شنا استفاده کنید.
- آب بسیاری از استخرها با فاصله های زمانی طولانی تعویض می شود. به همین دلیل کلر بیشتری برای ضدعفونی اضافه می کنند. این فرایند باعث می شود بعد از شنای طولانی، احساس دندان درد شدید داشته باشید. اگر این درد را احساس کردید، بلافاصله از دهانشویه و مسواک استفاده کنید.
- بطری های پلاستیکی را در معرض گرما یا سرمای شدید قرار ندهید.
معایب و مضرات کلرزنی
- کلرباقیمانده در اثر ترکیب با مواد آلی موجود در آب تولید ترکیباتی موسوم به تری هالومتان ها را می کند که بیشتر متخصصان بر سرطان زا بودن این ترکیبات تاکید دارند.
- کلرزنی باعث کشته شدن میکروارگانیزمهای موجود در آب می شود. این درحالی است که لاشه این میکرو ارگانیزمها در آب باقی می مانند و ممکن است خود منشا آلودگی شوند.
- تماس کلر با پوست و موی انسان باعث ایجاد حساسیت، ریزش مو و مشکلات دیگر شود.
- استنشاق گاز کلر ( در استخر یا حمام ) برای ریه انسان مضر می باشد.
- گروهی از میکروارگانیزمها مانند کریپتوس پرودیوم نسبت به کلر مقاوم هستند و با این روش از بین نخواهند رفت.
بنابراین کارشناسان توصیه می کنند که جهت مقابله با اثرات زیانبار کلر در آب آشامیدنی، در نقطه مصرف کلر باقیمانده آب را حذف کرده و سپس اقدام به نوشیدن آب کنیم.
اثرات کلر بر سلامتی انسان
- کلر یکی از گازهای بسیار فعال است. به طور طبیعی به صورت عنصر وجود دارد. عمده ترین مصرف کنندگان کلر شرکتهایی هستند
- که کلرید اتیل و سایر محلولهای دارای کلر، چسبهای کلر پلی وینیل (PVC)، کلروفلوئوروکربن و اکسیدهای پروپیلن را میسازند.
- در شرکتهای کاغذ سازی از کلر برای سفید کردن کاغذ استفاده میکنند.
- گیاهانی که در آب یا فاضلاب برای تصفیه به کار میروند اغلب از انواعی هستند
- که میزان کلر آب را افزایش میدهند تا از انتشار میکروارگانیسمهایی که سبب بیماری انسان میشود، جلوگیری کنند.
- تماس با کلر ممکن است در محل کار یا در هر محیطی که کلر در هوا، آب یا زمین منتشر میشود، صورت گیرد.
- افرادی که از سفید کننده ها و مواد شیمیایی ضد عفونی کننده استخر استفاده میکنند، فقط با کلر در تماس نیستند. کلر معمولاً در صنعت به کار میرود.
- زمانی که در هوای تنفسی کلر وجود داشته باشد، یا آب و غذا به کلر آغشته باشد، کلر وارد بدن انسان میشود. به دلیل اینکه کلر، خاصیت واکنشی بالایی دارد، در بدن باقی نمی ماند.
- تاثیر کلر بر بدن انسان به مقدار کلر موجود و مدت زمان تماس آن با بدن بستگی دارد. تاثیر کلر همچنین به سلامت فرد یا شرایط محیطی که کلر در آن پرتودهی میکند، وابسته است.
- تنفس مقدار اندک کلر در مدت زمان کوتاه بر سیستم تنفسی انسان اثر میگذارد.
- کلر تاثیر متفاوتی بر دستگاه تنفس دارد این اثرات میتواند شامل سرفه، درد سینه یا جمع شدن آب در ششها باشد.
- کلر سبب تحریک پوست، چشمها و دستگاه تنفس میشود. اگر مقدار کلر در محیط زیست در حد مجاز باشد، بیماریهای ذکر شده بروز نخواهند کرد.
- تاثیر تنفس یا مصرف مقدار اندکی کلر در مدت زمان طولانی بر بدن انسان هنوز ناشناخته است. برخی از مطالعات نشان میدهد که کلر اثرات معکوس دارد،
- به طوری که برخی از کارگرانی که در تماس طولانی مدت با کلر هستند مشکل تنفسی یا سایر مشکلات و ناهنجاریها را از خود نشان نمیدهند، در حالیکه برخی این علائم را از خود بروز میدهند.
تاثیرات زیست محیطی کلر
- زمانیکه کلر با آب مخلوط میشود، در آب حل میشود. تحت شرایط خاصی کلر میتواند از آب خارج شده و وارد هوا شود. قسمت اعظم کلری که آزاد میشود، وارد هوا و آبهای سطحی میگردد.
- برخی اوقات ممکن است که کلر در هوا و در آب با سایر مواد شیمیایی واکنش کند.
- کلر با مواد غیر آلی داخل آب واکنش داده و نمکهای کلر را تشکیل میدهد و همراه با مواد آلی آب، سبب تشکیل مواد شیمیایی آلی کلر میشود.
- به دلیل واکنش پذیری کلر، این عنصر شیمیایی نمیتواند وارد زمین یا آبهای زیرزمینی شود.
- گیاهان و جانوران کلر را در خود ذخیره نمیکنند. اما، مطالعات آزمایشگاهی نشان میدهد که تماس مکرر
- با کلر در هوا میتواند بر سیستم ایمنی بدن، گردش خون، قلب و دستگاه تنفسی جانوران اثر بگذارد.
- مقدار اندک کلر نیز بر محیط زیست اثرات مخرب دارد. همچنین کار برای ارگانیسمهای موجود در آب و خاک خطرناک است.
استنشاق گاز کلر و عوارض آن
- کلر در طبیعت به علت میل زیاد آن به واکنشپذیری به صورت آزاد یافت نمیشود و بیشتر به حالت ترکیب با سایر عناصر وجود دارد. کلر در شرایط متعارفی به صورت گازی به رنگ زرد مایل به سبز، محرک و با بوی نافذ میباشد.
- از کلر در صنعت برای ساخت بسیاری از مواد شیمیایی مانند حلالهای آلی کلره (نظیر کلروفرم، تری کلرواتان و تتراکلریدکربن)
- و سایر هیدروکربنهای کلرینه آلیفاتیک و آروماتیک، آفت کشها، مواد پلاستیکی و پلیمرها (مانند پلی وینیل کلراید و پلی کلروپرن)،
- کاغذ، سنتز اسید کلریدریک و هیپوکلریدریک، فسژن و کلریدهای فلزی استفاده میشود.
- از گاز کلر در صنایع باتریسازی، آرایشی و بهداشتی، نساجی و برودتی نیز استفاده میشود.
- علاوه بر اینکه کلر در ساخت بلیچ (یا هیپوکلریت سدیم) که یکی از اجزای اصلی فرآوردههای سفیدکنندهی خانگی است مصرف دارد،
- جهت ضدعفونی آب آشامیدنی، تصفیهی آب استخرهای شنا و فاضلابها نیز از آن استفاده میشود.
- یکی دیگر از موارد مصرف گاز کلر به دلیل ماهیت سمی آن، در مقاصد نظامی و به عنوان سلاح شیمیایی است.
- اولین بار در جریان جنگ جهانی اول در تاریخ ۲۲ آوریل ۱۹۱۵ آلمانیها از این گاز علیه نیروهای انگلیسی استفاده نمودند. این حمله منجر به کشته شدن ۵۰۰۰ نفر و مصدوم شدن ۱۵۰۰۰ نفر از نیروهای متحدین گردید.
- از آن تاریخ گاز کلر به عنوان یک سلاح شیمیایی از دسته عوامل خفهکننده (Chocking Agents) طبقهبندی شد.
- امروزه مسمومیت با گاز کلر بیشتر به صورت مسمومیتهای تصادفی و صنعتی مشاهده میشود.
- نشت گاز کلر از لولهها و مخازن حاوی این ماده یکی از علل بروز مسمومیتهای تصادفی و شغلی در صنایع میباشد.
- یکی دیگر از علل بروز مسمومیت با این گاز در محیطهای غیر صنعتی مانند منازل،
- مخلوط کردن ترکیبات اسیدی (لوله بازکن و جرم بر) با فرآوردهها
- سفیدکنندهی خانگی که حاوی هیپوکلریت میباشند، به ویژه در محیطهای در بسته و فاقد تهویهی مناسب میباشد.
- افزودن اسید به محلول حاوی هیپوکلریت موجب متصاعد شدن گاز کلر میگردد.
- افزودن آمونیاک به این نوع فرآوردهها ممکن است سبب ایجاد گونههای فعال کلر مانند کلرآمین شود.
علایم مسمومیت با کلر و نحوه تشخیص آن
- علایم و نشانههای مسمومیت با گاز کلر بسته به غلظت و زمان تماس با آن به اشکال مختلف ظاهر میشود.
- در غلظتهای زیر ppm۱، علایم و نشانهها به صورت خفیف و جزیی میباشند.
- در غلظتهای ppm۵-۱ تحریک خفیف غشاهای مخاطی به وجود میآید. غلظتهای ppm۱۵-۵ ممکن است
- منجر به تحریک متوسط راههای هوایی فوقانی گردد. غلظتهای بیشتر از ppm۳۰ ممکن است سبب ایجاد تنگی نفس،
- تهوع، درد قفسهی صدری و سرفه به صورت فوری گردد. نتایج بررسیها نشان دادهاند مواجهه با گاز کلر با غلظتهای ppm۵۱-۳۴ به مدت یک ساعت ممکن است کشنده باشد.
- استنشاق غلظت ppm۱۰۰۰ از گاز کلر ممکن است به مدت چند دقیقه مرگآور باشد.
گاز کلر در غلظتهای بالا
- (مانند آنچه که در حوادث صنعتی اتفاق میافتد) ممکن است سبب تخریب بافتهای مخاطی راههای تنفسی گردد. این امر به علت تولید گونههای فعال اکسیژن موسوم به «اکسیژن نوزاد»
- در اثر واکنش کلر با آب موجود در بافتها میباشد. اسید کلریدریک تولید شده در اثر واکنش کلر با آب نیز به صورت ثانویه ممکن است سبب بروز آسیب بافتی گردد. در تماس با غلظتهای پایین کلر
- (مانند آزاد شدن گاز کلر در اثر اضافه کردن اسید به فرآوردههای پاککنندهی خانگی) سوزش در راههای تنفسی ایجاد میشود.
- علایم بالینی در مسمومیت حاد ناشی از تماس با گاز کلر ممکن است به صورت علایم و نشانههای چشمی (مانند احساس سوزش در چشمها، اشک ریزش، فتوفوبی و ورم ملتحمه)،
- تظاهرات ریوی (مانند سوزش گلو، بینی و مخاط دستگاه تنفسی فوقانی، آب ریزش از بینی، سرفه، تنگی نفس، تاکی پنه، برونکواسپاسم، لارنگواسپاسم، پنومونی، آسیب حاد ریوی،
- برونشیت، برونشیولیت حاد، هیپوکسی، خفگی و ایست تنفسی)، تظاهرات قلبی (تپش قلب، تاکیکاردی، کاهش اولیه
- و سپس افزایش فشار خون، دیس ریتمی و کلاپس قلب و عروق)، تظاهرات عصبی (سردرد، گیجی، بیقراری و سنکوپ)،
- علایم گوارشی (تهوع، استفراغ، سیلان بزاق و دردهای شکمی)، تظاهرات پوستی (سوزش، درد، اریتم، درماتیت و سوختگی شیمیایی) و اختلالات اسید- باز (اسیدوز متابولیک ثانویه به هیپوکسمی) باشند.
این علایم ممکن است به صورت فوری و یا به صورت تاخیری ظاهر شوند.
- در اثر مواجههی حاد با کلر آزاد شده در اثر اختلاط عوامل اسیدی
- با فرآوردههای سفیدکنندهی خانگی محتوی هیپوکلریت، علایم و نشانههای بالینی اغلب به صورت سرفه،
- اشک ریزش، کونژنکتیویت، احساس سوزش در قفسهی سینه، پنومونی و تاکیکاردی ظاهر میشود. در تعداد کمی از بیماران تهوع، تعریق و سردرد بروز مینماید. آسیب حاد ریه در موارد شدید نیز گزارش شده است.
- تشخیص مسمومیت بر پایهی تاریخچه، اخذ شرح حال بیمار و علایم و نشانههای بالینی استوار است.
- آزمونهای آزمایشگاهی اختصاصی مانند اندازهگیری غلظت خونی کلر به علت تبدیل آن به اسید کلریدریک در بافت ریه، فاقد ارزش بالینی میباشد.
- سایر آزمونهای عمومی مانند شمارش کامل سلولهای خونی (CBC)، بررسی الکترولیتهای سرم، آنالیز کامل ادرار،
- پالس اکسیمتری، اندازهگیری گازهای خون شریانی، رادیوگرافی قفسهی سینه و آزمونهای بررسی عملکرد ریه در صورت پایداری علایم و نشانههای مسمومیت توصیه میشوند.
نحوه برخورد با بیمار مسموم
- در موارد برخورد با بیماران دچار مسمومیتهای شدید، انجام اقدامات درمانی اورژانس، تثبیت بیمار و انجام حمایتهای قلبی و تنفسی الزامی است.
- در صورت تماس استنشاقی، خروج سریع بیمار از محیط آلوده و انتقال وی به محلی با هوای آزاد و تازه توصیه میشود.
- در صورت وجود آلودگی لباسهای بیمار با کلر، خارج ساختن لباسهای بیمار از تن و شستشوی پوست بدن با مقادیر کافی آب و یا آب و صابون ضروری است.
- در صورت تماس چشمی، باید چشمها را با مقادیر کافی از نرمال سالین و یا آب به مدت حداقل ۱۵دقیقه شستشو داد.
- در صورتی که بیمار از لنزهای تماسی استفاده میکند، خارج سازی این لنزها از چشم الزامی است.
- در صورت دوام سوزش، درد، تورم، اشک ریزش و فتوفوبی بعد از ۱۵ دقیقه شستشو، معاینهی بیمار توسط چشم پزشک توصیه میشود.
- در موارد تماس از راه تنفسی، بعد از انتقال و خروج بیمار از محیط آلوده، بیمار باید از نظر بروز علایم و نشانههای دیسترس تنفسی تحت نظر باشد.
- در صورت تشدید سرفه و سختی تنفس، بیمار باید از نظر بروز هیپوکسی، تحریک راههای تنفسی، برونشیت و پنومونی ارزیابی شود.
درمان مسمومیت با کلر:
درمان اولیه شامل تجویز اکسیژن ۱۰۰% و مرطوب برای مدت کوتاهی به بیمار میباشد. سپس براساس میزان راحتی در تنفس بیمار، باید غلظت اکسیژن را تنظیم نمود. هدف اصلی درمان، ایجاد درصد اشباع اکسیژن (Oxygen Saturation) ۱۰% و یا بالاتر در بیمار است. در صورت بروز برونکواسپاسم و لارنگواسپاسم در بیمار مسموم، استفاده از عوامل برونکودیلاتور از دسته آگونیستهای گیرندههای بتا آدرنرژیک (مانند سالبوتامول) به صورت استنشاقی توصیه میشود. نتایج بررسیها نشان دادهاند که تجویز توام اکسیژن مرطوب با آگونیستهای بتا آدرنرژیک دارای نقش موثری در درمان برونکواسپاسم در بیماران مسموم با گاز کلر میباشند.
هر چند از نظر تئوری و تجربیات حیوانی استفاده از نبولایزر بیکربنات سدیم و تجویز کورتیکواستروئیدها به صورت استنشاقی ممکن است در درمان عوارض ریوی ناشی از کلر موثر واقع شوند، با این وجود شواهد و بررسیهای انسانی در خصوص تجویز این عوامل در درمان بیماران مسموم کافی نیست و در مورد به کارگیری این عوامل بین محققان اتفاق نظر وجود ندارد.
در صورت وجود شواهدی از بروز آسیب حاد ریوی، برقراری تهویه و اکسیژناسیون کافی (با پایش مداوم پالس اکسی متری و گازهای خون شریانی)، تجویز مایعات کریستالوئیدی (با پایش مداوم برون ده قلبی و ادراری و فشار خون گوهای شریان پولمونر) ضروری است. در صورت وجود عفونت ریوی، تجویز آنتی بیوتیکهای مناسب الزامی است. سایر عوارض در بیماران (مانند دیس ریتمیهای بطنی، اختلالات اسید- باز و سوختگیهای شیمیایی) در صورت وجود باید به صورت علامتی- حمایتی درمان شوند.
بیماران دچار دیسترس شدید تنفسی که به درمان چندین ساعته با اکسیژن مرطوب و برونکودیلاتورها پاسخ مناسبی ندادهاند و دارای شواهدی از هیپوکسی و آسیب حاد ریوی، ناپایداری در وضعیت همودینامیک و یا سوختگیهای شدید میباشند باید در بیمارستان بستری شوند.
در بسیاری از بررسیها مشخص گردید بیمارانی که در مواجهه با کلر آزاد شده از اختلاط اسیدها با فرآوردههای پاککنندهی خانگی قرار گرفتهاند، دارای درجات خفیفی از مسمومیت میباشند. در این بیماران، در صورت نیاز به درمان، میتوان بعد از اینکه بیمار حداقل به مدت ۶ ساعت در یک مرکز درمانی تحت نظر بوده و دارای پالس اکسی متری و رادیوگرافی طبیعی قفسهی صدری باشد، وی را مرخص نمود و درمان را در منزل ادامه داد. کلیهی بیماران دچار مسمومیتهای شدید ناشی از کلر بعد از ترخیص از بیمارستان باید از نظر وضعیت تنفسی و عوارض درازمدت ریوی پایش شوند.
لازم به ذکر است، چندی پیش در یکی از بیمارستانهای تهران به دلیل عدم آگاهی نیروهای خدماتی و نظافتچی، اختلاط مواد سفیدکننده و جرم بر (در مقادیر بالا و برای نظافت کف بیمارستان) سبب آزادسازی حجم بالایی از گاز کلر و انتشار آن در بخشهای بستری گردید. این امر ضمن آن که سبب بروز اختلال در امور جاری بیمارستان شد، موجب گردید تا بیماران بستری با کمک پرسنل بیمارستان از بخشهای در معرض خطر که بوی کلر در آنها استنشاق میشد، به دیگر بخشها و یا فضای آزاد منتقل شوند. صدمات جبران ناپذیری نیز به سلامت نیروی خدماتی سهلانگار به دلیل استنشاق گاز کلر وارد شد.
علاوه بر این مورد، DPIC همه ساله خصوصا در روزهای پایانی سال و همزمان با نظافت منازل، با موارد متعددی از مسمومیت با گاز کلر به دلیل عدم استفاده صحیح از مواد شوینده و پاککننده روبروست.
هشدارها
- کلر ، موجب تحریک دستگاه تنفسی بخصوص در کودکان و کهنسالان میشود. کلر در حالت گازی ، باعث تورم غشای مخاطی شده ،
- درحالت مایع موجب سوختگی پوست میشود. مقدار 3.5ppm آن لازم است تا بعنوان بویی متمایز شناخته شود و مقدار ppm 1000 آن کشنده است.
- به همین علت ، در طول جنگ جهانی اول ، کلر یکی از گازهایی بود که بعنوان گاز جنگی مورد استفاده قرار گرفت.
- مواجهه با این گاز نباید از 0.5 ppm فراتر رود ( با میانگین وزنی زمان 8 –40 ساعت در هفته ).
- مواجهه شدید با مقدار زیاد کلر غلیظ ( اما نه مقدار کشنده) میتواند باعث ادم ریه یا آب آوردن آن که وضعیتی بسیار ناگوار است، گردد.
- تماس دائم با مقادیر کم آن ریهها را ضعیف کرده ، آسیب پذیری ریهها را در برابر بیماریهای دیگر افزایش میدهد.
- در صورت مخلوط شدن مواد سفید کننده با آمونیاک ، اوره و سایر محصولات شوینده ، احتمال تولید گازهای سمی وجود دارد.
- این گازها حاوی مخلوطی از گاز کلر و تریکلرید نیتروژن هستند؛ بنابراین باید از چنین ترکیبی اجتناب کرد.