برقگیر (صاعقه گیر)

  • سرج ارستر یا برقگیر (serge arrester) قطعه الکتریکی است
  • که به منظور حفاظت تجهیزات الکتریکی در مقابل صدمات ناشی از اضافه جریان و ولتاژ زیاد در تابلوهای برق نصب می‌گردد.
  • نحوه عملکرد سرج ارستر به گونه ایست که چنانچه ولتاژ آستانه بالاتر از ۲۲۰ ولت باشد،
  • سرج ارستر وارد عمل شده و ولتاژ اضافی را منتقل نموده و از وارد شدن صدمات، جلوگیری می‌نماید.

لزوم استفاده از برقگیر

  • تجهیزات الکتریکی متصل در سیستم برق در معرض فشارهای زیادی است و یکی از مهمترین دغدغه ها محافظت از آنها در برابر ولتاژ گذرا می باشد.
  • گذرهای بیش از ولتاژ در اثر تخلیه رعد و برق و عملیات تعویض ایجاد می شوند.
  • برقگیر وسیله ای محافظ است که از تجهیزات سیستم محافظت می کند.
  • ولتاژ در تجهیزات حفاظت شده توسط گیرنده محدود می شود، در حقیقت این وسیله با انتقال این انرژی به زمین از تجهیزات محافظت می کند.
  • در این حالت ولتاژ موجود در تجهیزات مورد نیاز برای محافظت تقریباً همان ولتاژ در سراسر گیرنده است.

اضافه جریان و ولتاژ زیاد در چه مواردی ممکن است اتفاق بیافتد؟

  • برخورد مستقیم صاعقه به یک سازه
  • برخورد صاعقه به زمین تا شعاع ۲ کیلومتری یک سازه
  • هنگام اصابت صاعقه به کابلهای برق ورودی به ساختمان
  • ضربات سوئیچینگ و اتصال کوتاه های شبکه از جانب کابل ورودی در ساختمان
  • آتش سوزی
  • تخریب بنا
  • از بین رفتن منابع تغذیه دستگاههای الکتریکی داخل ساختمان
  • سوختن تجهیزات مخابراتی و شبکه های کامپیوتری
  • سوختن موتورهای الکتریکی و لوازم الکترونیکی

مدار برقگیر (سرج ارستر):

  • سرج ارستر، بسته به نوع کاربرد آن به صورت‌های مختلفی مانند: موازی بعد از کلید اصلی، قبل از کلید محافظ جان (RCD) و یا از طریق پایه بر روی ریل تابلو برق قرار می گیرند.
  • در غیر این صورت، جریان سرج به عنوان جریان پس ماند عمل نموده و باعث قطعی مدار می‌شود.
  • اکثر سرج ارسترهای تولید شده توسط شرکت‌های معتبر، بصورت ماژولار هستند و از دو قطعه پایه و ماژول حفاظتی تشکیل می شوند.
  • ماژول حفاظتی به شکل “خشابی” از پایه خارج شده یا به دستگاه  وارد می شود.

نحوه نصب سرج ارستر:

  • خطوط برق از طریق سرج ارستر به کابل ارت متصل‌ میشود
  • مطابق استاندارد IEC طول خط انشعاب سیم از ورودی برق تابلو تا ارستر
  • و از ارستر به قطعه هم پتانسیل، هریک باید کمتر از ۰٫۵ متر باشد

انواع برقگیر

  • برقگیر میله ‏ای
  • برقگیر بـا فاصله هوایی
  • برقگیر بـا مقاومت غیر خطی
  • برقگیر بدون فاصله هوایی
  • برقگیر خـازنی
  • برقگیر فیوزی
  • برقگیر تابلویی
  • برقگیر حفاظتی

دسته بندی برقگیر (سرج ارستر):

  • سرج ارستر کلاس B یا تایپ І
  • سرج ارسترکلاس c یا تایپ ІІ
  • سرج ارسترکلاس B+C یا تایپ ІІ + І
  • سرج ارسترکلاس D
  • سرج ارستردیتا و مخابراتی
  • سرج ارستر فتوولتاییک
  • اسپارک گپ

برقگیر (سرج ارستر) کلاس B 

  • سرج ارستر کلاس B، به عنوان محافظ ثانویه در برابر برخورد مستقیم، یا نزدیک صاعقه در محل ورود تأسیسات به داخل سازه و یا تابلوهای اصلی سازه می گیرد.
  • در این نوع کلاس باید تحمل جریان تا KA 150 (کیلو آمپر) در نظر گرفته می شود.

برقگیر (سرج ارستر) کلاس C

  • سرج ارستر کلاس C شرکت OBO به منظور حفاظت ثانویه در مقابل اضافه ولتاژهای ناشی از سوئیچینگ و برخورد غیر مستقیم و دور صاعقه به کار برده می‌شود.
  • سطح ولتاژ حفاظتی آن ها براساس استاندارد DIN VDE، ۲٫۵ کیلو ولت بوده و در تابلوهای اصلی و فرعی نصب می شوند.

برقگیر (سرج ارستر)کلاس B+C 

سرج ارستر کلاس B+C شرکت OBO جهت حفاظت در برابر اضافه ولتاژهای ناشی از سوئیچینگ داخلی دستگاه های الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد.

برقگیر (سرج ارستر) کلاس D

سرج ارستر کلاس D شرکت OBO جهت تکمیل عملیات حفاظت در آخرین مرحله در سوکت‌ها به منظور حفاظت از مدار الکتریکی قطعه به کار می‌روند و طبق استاندارد DIN VDE، دارای سطح حفاظتی ولتاژ ۱٫۵ کیلو ولت می باشد.

برقگیر (سرج ارستر) مخابراتی یا دیتا

  • امروزه سیستم‌های مخابراتی در تمامی شرکت‌ها، به عنوان یکی از الزامات ساختمان به شمار می‌آیند.
  • بدین منظور می تواند برای حفاظت از تجهیزات مخابراتی مهم در برابر ولتاژ اضافه خطوط انتقال داده،
  • از تجهیزات سرج ارستر دیتا استفاده نمود. برای جلوگیری از این نقایص باید روش محافظتی مناسب انتخاب شود.
  • ارسترهای دیتا و مخابراتی شرکت OBO تمامی پارامتر های مورد نیاز در شبکه های انتفال داده را بهمراه دارد و پشتیبانی می نماید

برقگیر (سرج ارستر) فتوولتاییک

  • پنل های خورشیدی همواره در معرض بارهای مکانیکی مختلف بوده
  • و انرژی فوق العاده حاصل از رعد و برق می تواند آنها را در یک چشم بر هم زدن از کار بیندازد
  • ارسترهای فوتولتائیک شرکت OBO برای حفاظت از پنل های خورشیدی، اینورتر خورشیدی و سلول های خورشیدی در مقابل رعد و برق و صاعقه مورد استفاده قرار می گیرد

اسپارک گپ

  • اسپارک گپ های ایزوله کننده OBO به منظور ایزوله کردن تجهیزات الکتریکی که تحت شرایط نرمال متصل نمی باشند، مورد استفاده قرار می گیرد
  • چنانچه برخورد صاعقه سبب افزایش پتانسیل الکتریکی در یکی از تجهیزات سیستم الکتریکی گردد
  • اسپارک گپ OBO یکنواخت بودن میدان الکتریکی و جلوگیری از ایجاد جرقه نامطلوب را بین دو تجهیز الکتریکی تضمین می نماید

SPD چیست؟!

  • SPD یا Surge Protection Device همان سرج ارستر یا برق گیر می باشد.
  • این وریستور به نسبت ولتاژهای متفاوتی که وارد ارستر (SPD) می شوند دارای مقاومت های مختلف می باشد
  • و از این طریق ولتاژ را کنترل می نماید.
  • برای محافظت از تجهیزات الکتریکی و واحد های صنعتی در برابر ولتاژ های گذرا ارستر قبل از ورودی تجهیزات به هادی متصل می گردد
  • مواردی که باید در هنگام ارستر مورد توجه قرار داد این است که ارستر (برقگیر) رعد و برق را جذب نمیکند
  • بلکه جریان اضافی را به زمین منتقل می کند، همچنین ارستر از دستگاه هایی محافظی می کند که به طور موازی با آن نصب شده اند