کاستیک سودا (Caustic Soda) چیست
کاستیک سودا (Caustic Soda) همان سدیم هیدروکسید (Sodium hydroxide) که به عنوان سود سوزآور یا سود پرک نیز شناخته می شود یک ماده جامد سفید رنگ است که در نقطه ی 1390 درجه سانتی گراد ذوب می شود و چگالیش 13/2 می باشد . فرمول شیمیایی کاستیک سودآ NaOH است .
کاستیک سودآ ی جامد و سفید رنگ ماده ای بسیار خطرناک با قدرت بازی بالا می باشد و از لحاظ صادراتی نیز بسیار با ارزش است نا گفته نماند که این ماده ی کاستیک سودا با خاصیت باز ای بالا در بسیاری از صنایع خیلی هم پر کاربرد هست در صنایعی مانند ساخت کاغذ ، شوینده ها ، صنعت آلومینیوم و … کاربردی است .
56 درصد از تولیدات کاستیک سودا در صنعت های شیمیایی 25 درصد در صنایع غذایی و 19 درصد هم در صنعت های متفرقه مورد استفاده قرار می گیرد . در پتروشیمی هم از کاستیک سودآ به جهت ماده افزودنی به گل حفاری نفت و گاز به جهت افزایش خواص قلیایی در سیستم بنتونیت(Bentonite)، برای بالا بردن ویسکوزیته گل و به جهت خنثی کردن هر گاز اسیدی (مانند سولفید هیدروژن و دی اکسید کربن) مصرف می‌شود .
کاربرد های کاستیک سوداَ (Caustic Soda) چیست
- از کاستیک سودا در صنایع غذایی به جهت شست‌وشوی میوه‌ها و سبزیجات، ساخت و تولید شکلات و کاکائو، رنگ کارامل، نوشیدنی‌ها و بستنی و… استفاده می شود، علاوه براین از این ماده یعنی کاستیک سودآ برای آنتی باکتریال در کنسرو ها استفاده می شود.
- همچنین در زیتون برای از بین بردن تلخی های زیتون از کاستیک سودآ استفاده می شود.
- در تولید صابون و مواد شوینده از کاستیک سودآ به وفور استفاده می شود . در صنایع با محلول کردن این کاستیک سودآ با آب به آنها حرارت می دهند و تجهیزاتشان و مخزن هایشان را با این ترکیب پاکسازی می کنند .
- از کاستیک سودآ در تولید ماده های سفید کننده که توانایی از بین برندگی قارچ ها و کپک ها را دارند استفاده می شوند
- کاستیک سودآ می تواند PH آب را بالا برد با افزایش PH سرب و مس و فلزات سمی در آب کم می شود و در نتیجه کاستیک سودآ منجر به تصفیه آب می شود .
- بیشترین کاربرد کاستیک سودآ در همه ی جهان در صنعت کاغذ سازی است همینطور برای تولید کاغذ از مواد بازیافتی در سفید کردن آنها از کاستیک سودآ استفاده می شود .
- در پارچه سازی هم در فرآیند رنگرزی الیاف مصنوعی کاستیک سودآ کاربردی است .
- یکی از مهم ترین کاربرد های کاستیک سودآ در صنعت آلومینیوم هست
فیلم معرفی کاستیک سودا:
کاستیک سودا (به انگلیسی: Sodium hydroxide)
- این ماده یک ترکیب یونی جامد سفیدرنگ است که از کاتیون سدیم (+Na) و آنیون هیدروکسید (-OH) تشکیل شده است. این ترکیب، در تماس با پوست می تواند سوختگی شیمیایی شدید ایجاد کند.
- کاستیک سودا به شدت در آب انحلال پذیر بوده و به راحتی رطوبت و کربن دی اکسید موجود در هوا را جذب می کند
- سدیم هیدروکسید جامد بیشتر به صورت (فلکس) یا پرک ، دانه‌ای و بلوک‌هایی بصورت قالبی برای فروش عرضه به بازار می‌شود.
معرفی کاستیک سودا
- کاستیک سودا، یکی از مهم ترین مواد شیمیایی صنعتی بسیار پر کاربرد و به عنوان یک باز قوی، به حساب می آید.
- یکی از بزرگترین تولیدکننده کاستیک سودا کشور چین در جهان محسوب می شود که ۴۵٫۵۵ درصد از سهم بازار در صنعت کاستیک سودا را در سال ۲۰۱۶ از آن خود کرد.
- امروزه در بازار، چین و آمریکای شمالی، اصلی‌ترین مصرف‌کننده‌های این ماده به شمار می روند .
- از جمله کاربرد های مختلف و متنوعی سدیم هیدروکسید دارد عبارتند از: در تولید مواد شیمیایی، ابریشم مصنوعی، خمیر کاغذ و کاغذ، در تولید رنگ، آلومینیوم، مواد پتروشیمی و پارچه، صابون و مواد شوینده است.
- همچنین در آزمایشگاه‌ها برای تعیین غلظت اسیدهای مجهول درتیتراسیون اسید- باز از محلول قلیایی سدیم هیدروکسید استاندارد استفاده می‌شود. .
- از کاستیک سودا یا سود سوزآور در دو نوع مایع و جامد وجود دارد که این نوع در کارخانه‌ها تولید می‌شود.
- در صنایع غذایی از این ماده جهت تلخی زدایی از زیتون استفاده می‌شود.
- صنایع رنگرزی
- تولید کارتن و کاغذ
- صنایع چرم
- نساجی
- نفت و گاز
- پترو شیمی
- خنثی‌سازی اسید و باتری سازی
- چربی گیرها و سایر صنایع وابسته
- صنایع غذائی، صنایع شیر، کنسرو سازی
- نوشابه سازی، کارخانه قند و شکر، کارخانه روغن
- صنایع دارو سازی، الکل‌سازی و آرایشی و بهداشتی
- صنایع فلزی و تولید شیشه روی، آلومینیوم، گالوانیزه و آبکاری
- سود پرک کاربرد فراوانی در صنعت نفت و گاز دارد
- کاربرد فراوانی در صنایع نظامی دارد.
- سود پرک برای صنایعی که با عوامل بیماری‌زا مواجه می‌شوند هم کاربرد دارد.
- در صنعت پلیمر و پت هم مصرف فراوانی دارد لذا به عنوان چربی بر استفاده می‌شود
خطرهای کاستیک سودا
- مانند دیگر اسیدهای خوراکی و قلیایی، تنها قطره ای از محلول سدیم هیدروکسید می‌تواند به راحتی پروتئین‌ها و چربی‌ها را در بافت‌های زنده از طریق هیدرولیز آمید و هیدرولیز استر تجزیه کند، که در نتیجه باعث سوختگی‌های شیمیایی می‌شود و ممکن است باعث ایجاد کوری دائمی در هنگام تماس با چشم شود. قلیای جامد آن همچنین می‌تواند در صورت وجود آب، مانند بخار آب، طبیعت خورنده خود را نشان دهد؛ بنابراین، هنگام استفاده از این مواد شیمیایی یا محلول‌های آن، همیشه باید از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش‌های لاستیکی، لباس ایمنی و حفاظت چشم استفاده شود. اقدامات استاندارد اولیه برای شستشوی ماده قلیایی از روی پوست، مانند سایر مواد خورنده دیگر، شستشو با مقدار زیادی آب است. شستشو برای حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه باید ادامه یابد.
- سلول‌های باتری لیتیومی، در صورت بلعیده شدن، حتی اگر خرد نشده باشد باعث آسیب جدی می‌شود. آسیب ناشی از محتویات باتری نیست، بلکه جریان الکتریکی ایجاد شده باعث ایجاد سدیم هیدروکسید می‌شود و مری و رگ‌های خونی را می‌سوزاند و می‌تواند منجر به خونریزی منجر به مرگ شود.
- علاوه بر این، انحلال سدیم هیدروکسید بسیار گرمازاست و گرمای حاصل می‌تواند باعث سوختگی با گرما یا آتش گرفتن مواد آتشگیر شود. همچنین در هنگام واکنش با اسید، گرما تولید می‌کند.
- سدیم هیدروکسید نسبت به شیشه نیز کمی خورنده است، که می‌تواند باعث آسیب به شفافیت آن شود یا باعث قفل شدن اتصالات شیشه ای در همدیگر شود. سدیم هیدروکسید نسبت به فلزات متعددی نیز خورنده است مانند: آلومینیوم با تماس با قلیا واکنش نشان می‌دهد و باعث تولید گاز هیدروژن قابل اشتعال در سطح تماس می‌شود.
تاریخچه کاستیک سودا
- کاستیک سودا در ابتدا توسط سازندگان صابون تولید می‌شد
- در واقع دستورالعمل ساخت سدیم هیدروکسید ( کاستیک سودا ) توسط دانشمند مسلمان قرن ۱۳ میلادی “المختاره” در کتاب ” المخترع فی فنون من الصنع ” پیدا شده است که توسط “المظفر یوسف ابن عمر ابن علی ابن رسول” پادشاه یمن گردآوری شده‌است
- شیمی‌دان و باستان‌شناس انگلیسی به نام “هنری ارنست استپالتون (۱۸۷۸–۱۹۶۲)” شواهدی ارائه داده‌است که محمد زکریای رازی با کاستیک سودا آشنایی داشته است
- این دستورالعمل شامل گذراندن پی در پی آب از درون مخلوطی از قلیا (که خاکستر علف شور saltwort بود) و آهک خام بود که به این روش کاستیک سودا بدست می‌آمد. صابون سازان اروپایی همین دستورالعمل را پیروی می‌کردند
موارد استفاده کاستیک سودا در صنایع
- در صنعت فلزی و تولید شیشه، روی، آلومینیوم، گالوانیزه و آبکاری، باطری سازی و خنثی سازی اسید
- دارو سازی، تولید الکل و آرایشی و بهداشتی
- تولید چربی گیرها و سایر صنایع وابسته
- صنعت نفت و گاز و پتروشیمی
- تولید کارتن و کاغذ
سخن آخر
کاستیک سودآ یا سود جامد پرک تولیدی داخلی بسیار از کیفیت مطلوبی برخوردار است پس سهم بسیاری از بازار کاستیک سودآ در خاورمیانه به لطف متخصصان ایرانی ، مختص تولیدات داخلی کاستیک سودآ مااست . کاستیک سودآ داخلی به کشور هایی مثل عراق، ترکیه، پاکستان، بنگلادش و کشورهای آسیای میانه و … صادر می شوند و بخش قابل توجهی از کاستیک سودآ کشور ما به هندوستان صادر می شود .
می توانید با کلیک کردن بر روی پمپ ویلو مشخصات این مجصول را مشاهده نمایید.
