کروم چیست ؟
کروم در ۱۸۷۵ درجه سانتیگراد آب می شود و در مقابل زدگی شیمیایی مقاومت دارد و آبکاری در خصوصیات فیزیکی اش تا دمای ۴۰۰ درجه تغییر نمی کند
کروم سخت
لایه پوششی سخت فلزی از جنس کروم بوده و روی اجسام رسانا های فلزی ایجاد شده و ب روش الکترولیز بوده کروم سخت می گویند
آبکاری، سختی و روانکاری خیلی خوبی را نشان می دهد و گزینه اصلی مهندسان برای کاهش اصطکاک و به حداقل رساندن ساییدگی و برای جلوگیری از زنگ زدن بوده است.
سطح انرژی کمی دارد و خاصیت آزادسازی کمی نیز دارد پس به راحتی روی قالب ها قرار می گیرد.
از این ویژگی برای کاربردهای مهمی استفاده می شود که این کاربردها عبارتند از:
- سطوح برش ابزار ماشین
- داخل لوله سیلندری
- میله های قوسی
- میل لنگ
- شافت هیدرولیک
انواع آبکاری کروم
کروم سطح براق و انعکاس ایجاد می‌کند و مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
همه ما می‌دانیم که سطح شبیه آینه می تواند به هر چیزی جلوه مخصوص به خود را بدهد
و همه آنهایی که آن را می بینند تحت تاثیر قرار بگیرند بسیاری از مردم در مورد کروم تصورات اشتباهی را دارد
و تفاوت بین آبکاری کروم سخت و آبکاری نیکل کروم یا همان کروم تزئینی را درک نمی کند.
پس دو نوع مشخص از آبکاری کروم داریم:
• کروم روشن (تزئینی)
• کروم سخت (مهندسی)
آبکاری کروم سخت باعث ایجاد کرامت را کم و نازک شده اما پوشش کروم تزئینی را تامین می‌کند
برآیند آبکاری فلزات برای اهداف تزئینی و محافظتی بوده و از قدیم مورد توجه همگان بوده پس بدون شک از طبیعت متحول می‌شود
و روش‌های نوینی را جایگزین روش‌های سنتی کرده است در کشور ما با رشد صنایعی که داشتیم و گسترش فعالیت های مهندسی و صنعتی که وجود دارد دامنه کاربرد آبکاری فلزات رو به افزایش بوده است
کروم سخت
پوشش های سنگین کروم را داشته که جهت مقاومت در برابر سایش و احتباس روغن و روانکاری ایجاد شده است
تزیینی نبوده و برای افزایش دعوا به مواردی مثل حلقه پیستون و لوله سیلندری هیدرولیک و راهنمای نخ و قالب استفاده می شود
این کروم نامش را از ضخامت قابل اندازه گیری اش گرفته و معمولاً در زیر لایه های فولادی استفاده می‌شود
به این توجه باید کرد که فلزی و براق بوده ولی تزیینی نیست آبکاری کروم سخت گزینه مناسبی برای چرخها و ضربه گیرها است
نیکل-کروم
نام دیگر آبکاری نیکل کروم کروم تزیینی است آبکاری نیکل کروم به آبکاری یک لایه نازک از نیکل روی ماده قبل از اینکه لایک روی آن آبکاری شود گفته می شود.
قبل از استفاده از نیکی ممکن است روی مس هم آبکاری شود .
لایه نیکل باعث ایجاد لطافت و بازتابندگی و مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی می شود و لایه کروم که در بالای آن ایجاد شده خیلی نازک است و اندازه بسیار کوچکی دارد
شکل ظاهری کروم تزیینی در ابتدا به خاطر آبکاری نیکل بوده و لایه نازک اسکورون که در بالای آن قرار دارد در ابتدا رنگ آبی دارد و در حالی که نیکل زیر آن زرد رنگ بوده است
لایه کرومی که روی آن قرار گرفته به محافظت در برابر خراش و اینکه کمک کرده و باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی می شود
این نیکل است که در نهایت باعث می‌شود که کروم تزیینی بازتابنده و مقاوم در برابر زنگ زدگی باشد.
ویژگی های هارد کروم
کروم سخت ویژگی های مخصوص به خود را دارد که باعث شده است که استفاده و کاربرد آن افزایش یابد و بسیاری از صنایع به دنبال تجهیزاتی هستند که آبکاری کروم شده باشند.
از ویژگی‌های بارز کروم سخت به موارد زیر اشاره میکنیم:
لوله ها و میله هایی که با کروم آبکاری شدند بسیار سخت است
آبکاری کروم سخت ماندگاری بالایی داشته و ضریب اصطکاک بسیار کمی دارد
اندازه گیری دقیق سختی رسوبی نکروم سخت است وب شرایط مختلف بستگی دارد پس سختی پوشش یکی دیگر از ویژگی های آن است
درجه حرارت بر روی سختی پوشش کروم تاثیر زیادی داشته و سختی پوشش کروم با افزایش دمای بیشتر از ۲۰۰ درجه کم می شود
برای انتخاب پوشش کروم سخت برای قطعات معین به مشخصات زیر توجه کنید:
سختی ذاتی
مقاومت سایشی
ضخامت پوششی
شکل اندازه و اسکلت قطعه‌ای که باید پوشش داده شود
مواد یا فلزی که از آن ساخته شده است
از صنایعی که کروم سخت در آن کاربرد دارد عبارتند از:
خودرو:
برای دوام و روانکاری پیستون ها و کمک فنر ها و سایر قطعاتی که در مدت زمان طولانی چرخه های بالایی را می بیند
سلاح گرم:
فضای داخلی اسلحه
هوا فضا:
اجزای چرخ دنده فرود و سر های پیستونی آلومینیومی که دارای روکش هارد کروم هستند عملکرد بهینه را با حداقل وزن ارائه دهد
ابزارهای ماشین آلات:
دریل ، شیرآلات ، قالب ، پیچ اکستروژن و رول برای افزایش عمر و بهبود عملکرد
چرخ دنده:
آبکاری آن از ایجاد جوش جلوگیری کرده و باعث افزایش عمر در کاربردهای اصطکاک کم می شود.
تعمیر قطعات فرسوده و خراب:
• می توان برای برگرداندن قطعات فرسوده به ابعاد اصلی خود و یا تحمل قطعات بدکاری شده
قالب های پلاستیکی:
• فراهم کردن ویژگی های ضد چسبندگی و رها سازی را برای قالب های پلاستیکی در تمام صنایع
بیشترین پوشش کرم سخت در قطعاتی با آلیاژ آهنی به کار برده شده و در مراحل بعدی از آلیاژهای پایه نیکل و آلومینیوم استفاده بکند.
پوشش آن ممکن است بدون آنکه توجهی به سختی است یا ترکیب شیمیایی روی فولاد ها صورت بگیرد
باید به این نکته توجه کرد که سختی فلز پایه به اندازه‌ای باشد که در این شرایط از لایه کروم سخت حفاظت شود
مثلاً چدن ها را میتوان بعنوان کروم سخت انتخاب کرد
به شرطی که سطح آن قادر باشد جریان لازم را هدایت کرده
و پوشش ایجاد کند که بدون حفره و حباب و ناخالصی های سیلیکاتی بزرگ و لبه های تیز باشد
سختی کروم در برابر سایش
از سخت ترین مواد رایج و در دسترس می توان به کروم شاره کرد پس از کلمه آبکاری کروم سخت امروزه رایج شده و سختی متوسط کروم ۸۵۰-۱۲۰۰ ویکرز می باشد.
این را بدانید که دسترسی به چنین سختی به راحتی امکان پذیر نبوده و به عوامل متعددی بستگی دارد.
فرسودگی و سایش قطعات صنعتی و مکانیکی به خاطر عوامل زیر ایجاد می شود:
- اصطکاک خشک
- اصطکاک تحت فشار (در حضور روغن)
- اصطکاک ناشی از چرخش (در حضور روغن)
- عملیات سایشی
- سایش در حرارت بالا
- مثالهای هریک از این شرایط:
- چرخ دنده ها ، قالبهای کشش و …
- شفت و پیستونها هیدرولیک و …
- شفت چرخ دنده ها ، میل لنگها و …
- قالبهای آجر ، آسیاب شکر.