چک ولو

انواع چک ولو

انواع چک ولو

  • چک ولو (به انگلیسی: Check valve) گونه‌ای از شیرهای صنعتی است که در آن سیال(گاز یا مایع) تنها می‌تواند در یک جهت حرکت کند و در صورت برگشت سیال، مسیر حرکت مسدود می‌شود.
  • این شیرها در تجهیزات مختلف صنعتی مانند پمپ‌ها، جک‌های هیدرولیک، تجهیزات نیروگاهی و صنایع شیمیایی کاربرد دارد.
  • همان‌طور که از اسم آن بر می‌آید سیال فقط از یک طرف آن می‌تواند وارد شود و زمانی که در یک مسیر قرار دارد جریان سیال از طریق مخالف آن غیرممکن است. در اکثر شیرها محل ورود سیال به شیر مطرح نیست و می‌تواند از دو طرف آن باشد
  • ولی در چک ولو فقط سیال از یک طرف شیر می‌تواند وارد شود که به همین علت اگر در محلی قرار دارد و می‌خواهیم جریان را درمسیرمخالف عادی خود عبور دهیم بایستی این شیر را برعکس نماییم یا این که داخل آن را درآوریم که در این صورت حالت شیر یک طرفه را از دست خواهد داد
  • چک ولو در دو طرح اساسی به نام چک ولو لولایی و چک ولو فشاری ساخته می‌شوند که در زیر به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.
  • این شیر از جمله قطعاتی است که به صورت خودکار عمل می کند، یعنی هیچگونه دسته شیر مانندی در خارج از آن به منظور باز و بسته کردن شیر وجود ندارد.

شیر یکطرفه مخزن دوزینگ

کاربردهای چک ولو

  • چک ولو را می توان در هر مکانی مانند داخل ساختمان در پمپ آب خانگی و یا خارج از ساختمان در سیستم لوله کشی فاضلاب آن مورد استفاده قرار داد
  • چک ولو دارای زمینه بهره وری فراوانی است که از آن جمله می توان به صنایع وابسته به مایعات مانند سیستم لوله کشی آب و فاضلاب، انواع پمپ آب، تجهیزات گرمایشی مانند پکیج و حتی در تجهیزات وابسته به گاز و بخار آب نیز از آن استفاده می شود
  • به دلیل اهمیت لزوم استفاده از شیر یکطرفه در سیستم لوله کشی آب و فاضلاب ساختمان در این قسمت قصد داریم در این خصوص توضیحات بیشتری را بیان کنیم
نماد چک ولو
نماد چک ولو

علامت اختصاری چک ولو

  • به صورت عکس مقابل است
  • که می توانید آن ها در نقشه های لوله کشی ساختمان ملاحظه کنید.

چک ولو لولایی

  • این شیر که مصرف بیش‌تری دارد دارای بدنه و درپوش می‌باشد که درون آن دیسکی که ممکن است یکی یا دوتایی باشد به وسیله پین مخصوصی به بدنه لولا شده و آویزان می‌باشد
  • البته در نوع دوتایی آن این پین بین دو دیسک قرار دارد
  • جریان سیال درموقع ورود دیسک را به طرف مسیر خود بلند کرده و از اطراف آن عبورمی‌کند
  • درموقع قطع جریان دیسک به نشیمن‌گاه چسبیده و اجازه برگشت به سیال را نمی‌دهد.
چک ولو و اجزای آن
چک ولو و اجزای آن
چک ولو فشاری چگونه عمل میکند
چک ولو فشاری چگونه عمل میکند

چک ولو فشاری

  • در این نوع چک ولو جریان سیال باعث بازشدن شیر شده و برگشت جریان باعث بسته شدن شیر می‌گردد.
  • از انواع چک ولو فشاری می‌توان چک ولو پیستونی و چک ولو کروی را نام برد.

چک ولو پیستونی

  • چک ولو پیستونی از نظر شکل داخلی شبیه شیرفلکه‌ای می‌باشد که جریان باعث فشار پیستون به طرف بالا و انتقال جریان شده که جهت عکس آن پیستون به طرف پائین آمده و مانع از برگشت سیال به طرف ورودی می‌شود.
  • این نوع چک ولو به همراه شیر ساچمه‌ای و زاویه‌دار جهت جلوگیری از پدیده لرزش در اثر فشار در مسیر خطوط لوله به کار برده می‌شود.
چک ولو پیستونی
چک ولو پیستونی

چک ولو کره‌ای

  • این نوع چک ولو در دو نوع کره‌ای افقی و عمودی وجود دارد
  • در نوع عمودی مسیر جریان مستقیم است و این شیر بیش‌تر درجاهایی که قطع جریان به صورت فوری لازم باشد بکار می‌رود.
  • نحوه کار این نوع چک ولو بدین صورت است که مسیر سیال ورودی یک کره را در داخل سیال معلق نگه داشته وسیال از اطراف آن به طرف دیگر می‌رود و وقتی که جریان سیال برعکس شود کره مورد نظر در نشیمن‌گاه خود نشسته که مانع از عبور سیال به طرف ورودی می‌شود. یکی از مزایای این نوع شیر یک طرفه، استفاده از آن‌ها در سیالاتی که ویسکوزیته آن‌ها بسیار زیاد است می‌باشد.
چک ولو ویفری
چک ولو ویفری

چک ولو ویفری

این نوع چک ولوها شباهت زیادی به چک ولوهای نوسانی استاندارد دارندبا این تفاوت که بدنه چک ولو بطور کامل دور تادور انرا در بر نمی گیرد در عوض هنگامیکه ولو باز باشد زبانه چک ولو به قسمت بالای لوله فشار وارد می کندنکته مهم دیگر انکه زبانه چک ولو باید کوچکتر از قطر لاین باشد و دیگر اینکه افت فشاردر این چک ولوها که عموما بیشتر از نوع swing check valve می باشد خیلی سریعتراز این نوع چک ولوها افزایش می یابد

چک ولو ویفری چیست

چک ولو های دیسکی دارای ۴ قسمت تشکیل دهنده می باشند۱ بدنه ۲ دیسک ۳ فنر ۴ نگهدارنده فنردر این چک ولو ها دیسک در محلی که قرار گرفته است با زاویه ۹۰ درجهدر جهت مسیر جریان حرکت کرده و میزان حرکت انها توسط فنری که درپشت دیسک قرار گرفته است کنترل می گردد بدنه به گونه ای طراحیگردیده که دور تا دور دیسک را در بر می گیرد لوله در موارد نشتی صفر از این چک ولو مدنظر باشد باید یک سیت نرم نیز به مجموعه اضافه گرددهنگامی که نیروی وارده بر دیسک که بوسیله فشار جریان ایجاد می گرددکه دیسک از محل قرار گیری خود سیت جدا شده و اجازه دهد تا جریاناز داخل ولو عبور نماید هنگامیکه اختلاف فشار در داخل ولو کاهش یابددر این حالت فنر بر دیسک نیرو وارد کرده و باعث می گردد که دیسک درمحل سیت قرار گرفته و مسیر جریان را قبل از عبور جریان معکوس ببنددوجود فنر در این نوع چک ولو باعث گردیده که این نوع چک ولو را در هرمسیری بتوان استفاده نمود باید توجه نمود که اختلاف فشاری که باعثباز شدن چک ولو می گردد ارتباط مستقیم با نوع فنر بکار رفته در چک ولو داردعلاوه بر استانداردهای موجود در مورد فنرها حالتهای مختلفی از دسته بندیفنرها را می توان در نظر گرفت که مهمترین انها بصورت زیر دسته بندی می گردند۱ فنر با الیاژ اسید نیتروژن.این الیاژ فنر برای مواردی که اختلاف فشار ایجاد شدهدر داخل چک ولو ناچیز باشد مورد استفاده قرار میگیرد۲-فنر با لیاژ nimonic الیاژی شامل ۸۰ درصد نیکل و ۲۰ درصد کروم و دیگرمواد افزودنی شامل تیتانیوم و الومنیوم از نوع استیل۳-فنر مخصوص کارهای سنگین HEAVY-DUTY-SPRINGاستفاده از این فنر باعث افزایش میزان فشار لازم برای باز کردن چک ولومی گردد مثلا هنگامی که بر روی لاین اب رسیده به بویلر بخار نصب گرددمی تواند محافظت خوبی از دیگهای بخار در مقابل طغیان در بویلرها گردد

چک ولو

چک ولو ویفری -انواع چک ولو ویفری-چک ولوچک ولو دیسکی همواره از چک ولولهای نوسانی و چک ولولهای بالا کشیدنیSEWING CHECK VALVE LIFT سبکتر و کوچکتر بوده و نهایتا هزینه انها نیزکمتر خواهد بود چک ولو های دیسکی را در مواردی که جریان ضربه ای پالسیسنگینی در لاین وجود داشته باشد نباید مورد استفاده قرار داد  برای مثال نبایددر قسمت خروجی کمپرسورهای رفت و برگشتی از این نوع چک ولوها استفاده نمودچون ضربات متعدد بر روی دیسک می تواند موجب از بین رفتن نگهدارنده فنر شدهو نهایتا باعث تمرکز تنش زیادی بر روی فنر گردد و انرا از بین برد.پایپ اتصال فروشنده انواع چک ولو ویفری در نوع های مختلف شیرفلکه سیم ایتالیا می باشد

نصب چک ولو فاضلاب

  • لزوم نصب این شیر در لوله کشی فاضلاب ساختمان کاملا مشخص است.
  • چرا که بعد از ورود مواد به داخل لوله اصلی فاضلاب خارج از ساختمان، شیر یکطرفه مانع از برگشت این مواد به داخل سیستم لوله کشی فاضلاب ساختمان می شود.
  • خصوصا اینکه اگر خط لوله فاضلاب به نسبت سیفون آن دارای کمی شیب باشد، احتمال برگشت مواد به داخل ساختمان به دلیل اتفاقاتی همچون سیل و یا بارندگی های شدید بسیار زیاد است.
  • محل قرار گرفتن شیر یکطرفه در سیستم فاضلاب ساختمان بین سیفون و لوله فاضلاب است که در صورت برگشت مواد آن ها را به سمت لوله فاضلاب هدایت کرده و حتی مانع از ورود دوباره مواد فاضلابی به سیفون شود.
  • در صورت داشتن چند سیفون در ساختمان باید برای هر کدام از آن ها از یک عدد جداگانه استفاده کنید.
  • در این صورت می توانید از مزیت دیگر این شیر بهره مند شوید و آن تمیز کردن راحت لوله های فاضلاب مجهز به چک ولو است.
  • زیرا در صورت گرفتگی سیفون و یا مسدود شدن لوله های فاضلابی در ساختمان دیگر نیازی به حفاری به منظور رفع انسداد نیست، بلکه می توانید با باز کردن توپی چک ولو لوله را باز کنید.
  • در صورت استفاده از چک ولو در سیستم فاضلاب ساختمان باید این شیر را حداقل سالی یک بار بررسی کرده و پاکسازی کنید تا از بروز مشکلات بیشتر مانند گرفتگی لوله های فاضلابی جلوگیری کرده باشید.

نصب شیر یکطرفه پمپ خانگی

  • استفاده در پمپ آب خانگی مانند سیستم فاضلاب بسیار مهم است.
  • اگر از سیستم پمپ آب خانگی در ساختمانی استفاده شده باشد و فشار آب درون لوله ها کاهش پیدا کند، پمپ آب روشن شده و آب درون مخزن را به داخل لوله های ساختمان پمپاژ می کند.
  • حال تصور کنید فشار آب داخل ساختمان زیاد است و پمپ در حالت خاموش قرار دارد، چنانچه از شیر یکطرفه بر روی پمپ آب استفاده نشده باشد، آب درون لوله های ساختمان به طرف عکس حرکت کرده و به داخل لوله آب اصلی خارج از ساختمان هدایت می شود.
  • در این حالت دوباره بعد از مدت کوتاهی فشار آب لوله های داخل ساختمان کم شده و پمپ باید روشن شود تا کاستی فشار آب را جبران کند.
  • پس استفاده از چک ولو و بسته شدن خودکار آن باعث می شود تا فشار آب درون لوله ها همیشه ثابت باقی بماند.
  • اهمیت استفاده از چک ولو در پمپ آب به قدری زیاد است که در صورت نبودن این قطعه یا خراب شدن آن شاهد یکسره کار کردن پمپ آب خواهیم بود.
  • محل قرارگیری چک ولو در پمپ خانگی بسیار مهم است که دقیقا قبل از لوله ورودی به پمپ باشد. زیرا اگر چک ولو را در قسمت خروجی پمپ وصل کنیم پمپ آب روشن نمی شود.
  • این شیر همچنین جلوی ضربات قوچی پمپ آب به لوله ها که در اثر اختلاف فشار قبل و بعد از پمپ ایجاد می شوند را می گیرد.